Programy eksportowe (np. Go to Brand czy Internacjonalizacja MŚP) od 2020 roku przeżywają utrudnienia dotyczące realizacji poszczególnych zadań w projektach. Chodzi tu głównie o wyjazdy na targi i misje gospodarcze do krajów zagranicznych. Jest to oczywiście spowodowane ogłoszeniem stanu pandemii COVID-19. Wprowadzane liczne obostrzenia i zakaz przekraczania granic spowodowały odwołanie wielu bardzo dużych międzynarodowych targów branżowych.
Drugim ważnym problemem, który spowodował komplikacje w realizowaniu wybranych zadań przez przedsiębiorstwa z dofinansowanymi projektami, jest oczywiście wybuch wojny na Ukrainie i tym samym brak możliwości wyjazdu na targi m.in. właśnie do tego kraju, ale także do Rosji i Białorusi oraz, rzecz jasna, brak możliwości wyboru tych krajów jako perspektywicznych do rozwoju.
Oba te czynniki spowodowały opóźnienia w realizacji zadań eksportowych lub wręcz całkowity brak możliwości ich realizowania. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, która odpowiada za prowadzenie programów eksportowych, postanowiła wprowadzić szereg rozwiązań i udogodnień dla firm, które napotkały na omawiane utrudnienia.
Każda zmiana w projekcie wymaga przed planowaną realizacją zadania złożenia do PARP wniosku o zmiany wraz z pełną kalkulacją kosztów, po czym następuje oczekiwanie na akceptację. Jeżeli w ramach zmiany wystąpi wzrost kosztów kwalifikowanych (w stosunku do pierwotnie wyliczonych we wniosku w danym zadaniu), wówczas ponosi je wnioskodawca jako wydatki niekwalifikowane do projektu. Jeżeli natomiast koszty kwalifikowane okażą się mniejsze niż zaplanowane w projekcie, to wtedy dofinansowanie zostanie obniżone.
Poniżej przedstawiamy warianty zmian, których można dokonać w projektach eksportowych w wypadku wystąpienia poszczególnych wydarzeń oraz możliwe do podjęcia działania z tym związane.
Odwołanie targów przez organizatora
- zamiana na kolejną edycję tych samych targów,
- zamiana wybranych w projekcie targów na inne wydarzenie targowo-wystawiennicze,
- zamiana targów ze stoiskiem narodowym na inne targi również ze stoiskiem narodowym,
- zamiana misji gospodarczej na tę samą w innym terminie lub całkiem nową.
Zamiana targów i misji stacjonarnych na edycję online
- złożenie wniosku z prośbą o zmianę targów lub misji na wersję online,
- wykonanie ponownej kalkulacji zadania (bez kosztów podróży służbowej i kosztów transportu),
- przedstawienie dokumentów potwierdzających wykonanie zadania (m.in. fotografie, raport, wpis do katalogu targowego).
Przesunięcie terminu targów przez organizatora
- możliwość wydłużenia realizacji projektu o 90 dni bez zmian we wniosku,
- możliwość wydłużenia okresu realizacji projektu o więcej niż 90 dni, tylko po złożeniu wniosku i przeprowadzeniu ponownych kalkulacji zadań aneksowanych.
Zagrożenie osiągnięcia zamierzonych rezultatów
- weryfikacja metodologii projektu (wydłużenie terminu osiągnięcia wskaźników może okazać się wystarczające),
- złożenie wniosku o zmiany do PARP i oczekiwanie na akceptację wraz z aneksem do umowy.
Wcześniejsze zakończenie projektu
- złożenie wniosku o płatność końcową wraz z wyjaśnieniem z wcześniejszej rezygnacji z projektu (należy pamiętać, że rezygnacja z zaplanowanych zadań w projekcie oznacza pomniejszenie łącznej kwoty dofinansowania).
Wybór rynku perspektywicznego Ukrainy, Rosji lub Białorusi
- możliwość zmiany na inny nowy rynek perspektywiczny ze względu na zaistniałą sytuację wojenną.
Wszystkich zmian w projektach eksportowych można dokonywać oczywiście po odpowiednim uzasadnieniu wpływu zarówno pandemii COVID-19, jak i wojny na Ukrainie na dane zadania. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości rozumie obecną sytuację na rynku i widzi liczne utrudnienia w realizowaniu projektów napotykane przez przedsiębiorców. Dlatego należy podkreślić, że każda firma może wnioskować o przesunięcie w czasie wyjazdów na targi czy misje, zamianę na kolejną edycję, inne wydarzenie lub uczestnictwo online, a nawet o całkowitą rezygnację z zadania.